کتاب : روابط بین الملل در اسلام

صفحه نخست


توضیحات در ادامه مطلب
 
کتاب «روابط بین‌الملل در اسلام»  برای نخستین‌بار در بیست و سومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب ارائه شده است.
 
تعاملات اجتماعی همانند اقتصادی با زندگی انسان گره خورده و از سرشت اجتماعی انسان جدا نیست و همان‌گونه که در حوزه مسائل اقتصادی در تمامی سطوح حتی بستن پیمان اقصادی با کافر، بابی عظیم به نام باب معاملات در دانش فقه به خود اختصاص داده یافته، در مورد روابط اجتماعی و مناسبات انسانی نیز در علم فقه، فضای وسیعی به این امر اختصاص یافته، همان‌طور که در علم حقوق و اخلاق نیز به این جبهه وجودی پرداخته و آرای نظریات ارزشمند و فوق‌العاده‌ای از سپهر وحیانی در کلامی ربانی به بشر آموخته است.
اصلاح روابط انسانی و نزاهت آن از هر نوع خصلت مذموم و زشت ـ همانند استکبار و استثمار ـ مایه پیشرفت، آسایش و ارتقای حیات بشری و زمنیه‌‌ای برای دستیابی به جنبه‌های الهی بشر است. به بیان حکیمانه و رسای حضرت استاد ، دین با هر دو جنبه روشنگرانه‌اش اعم از نقل و عقل، بر روابط صحیح، انسانی و الهی با همه اقوام و ملل تأکید داشته و بر آن اصرار می‌ورزد.
بدیهی است که مناسبات اجتماعی و روابط افراد با یکدیگر در سطوح مختلفی قابل تعریف و ارائه است؛ در سطح قوم، قبیله و طایفه، در سطح مذهب و عقاید و رویین، در مستوای باور‌ها و عقاید بنیادین که از آن به دین یاد می‌کنند و عمیق‌ترین و وسیع‌ترین لایه‌های اجتماعی روابط انسان‌ها با یکدیگر با قطع نظر از هر نوع قومیت، مذاهب و دینی که از آن امروزه به «روابط بین المللی» یاد می‌کنند.
اهمیت و ارزش این‌گونه مباحث زمانی روشن‌تر می‌شود که همگان بدانند جامعه جهانی شکل گرفته و تمامی حجاب‌ها و موانعی که در گذشته در مسیر روابط انسانی نهاده شده برچیده شده در عرصه‌های مختلف علمی، پژوهشی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و... بسترهایی را فراهم آورده است که انسان‌ها را به ناچار در فضای روابط گوناگونی قرار می‌دهد. بدیهی است جوامعی که این معنا را بهتر و عمیق‌تر درک کرده باشند شاهد پیشرفت، و توسعه را به هنگام‌تر از برای خود به ارمغان آورده و کامیاب‌ترند و ملتی که این واقعیت اجتماعی را نیافته و به اندیشه‌ واهی برتری ذاتی و ثبوتی خود مغرور شده و از حضور و اثبات در صحنه‌های جهانی بازمانده است، قطعا متوقف و راکد خواهد ماند.
کتاب «روابط بین‌الملل در اسلام» رشحات بنانی و بیانی آیت‌الله جوادی آملی در حوزه روابط بین‌الملل است که بیشتر به مباحث نظری و مبانی مناسبات اجتماعی در عرصه بین‌الملل از منظر اسلام پرداخته و بر محور‌های اساسی آن روابط؛ همانند فطرت بشری تأکید ورزیده. از سوی دیگر، به علل و عواملی که در پندار عده‌ای قانون روابط انسانی در عرصه جهانی است، اشاره، و علت ناصحیح بودن آن را آشکار می‌کند.
کتاب «روابط بین‌الملل در اسلام» در دو بخش و پنج فصل تنظیم شده است. در بخش نخست به مباحثی کلی در زمینه خاستگاه تنظیم روابط بین‌الملل و اصول حاکم در این روابط و در بخش دوم، مبسوط به بحث همزیستی مسالمت‌آمیز در حوزه‌های گوناگون دینی و غیر دینی و محورهای این همزیستی و موانع آن پرداخته شده است.
در فصل اول بخش اول این کتاب به موضوعاتی از قبیل رابطه اصیل انسان با جهان، منبع مشترک نبودن آداب و عرف و همانند آن، ناتوانی انسان از شناخت منبع مشترک و وضع حقوق و دین، منبع حقوق و روابط بین‌الملل بررسی شده است.
در فصل دوم بخش اول، به بررسی معنای عدل، عدالت‌محوری اسلام، وحدت، وحدت درونی اسلام پرداخته شده و در فصل یکم بخش دوم به تأمل در موضوعاتی همچون، وحدت و همزیستی عادلانه در حوزه اسلامی، وحدتی و همزیستی عادلانه در حوزه پیروان ادیان توحیدی و وحدت و همزیستی عادلانه در حوزه جوامع بشری (وحدت جهانی)، اختصاص دارد.
در فصل دوم این بخش عناوینی همچون منع هرگونه رابطه ولایی با کافران، نفی رابطه نصرت بررسی شده و در فصل سوم رفتار اسلام با ملل مستکبر را بررسی کرده که در آن عناوینی همچون نفی رابطه ستمگری و ستم‌پذیری، بیزاری از مستکبران، ستیز با مستکبران وجود دارد.