دو مشکل عرب جاهلی 1400سال پیش و کشور های غربی سال 2017

  
هر نظامی که بر اساس علم حرکت نکند و در مسیر عقل طی طریق نداشته باشد، این نظام، نظام جاهلی است.

اسلام آمده این نظام جاهلی را دگرگون کرد، علم را به جای وهم و خیال و مظنّه گذاشت و عقل و عدل را به جای هویٰ گذاشت. در  سوره مبارکه «نجم» ، فرمود که اینها دو مشکل دارند؛  که ﴿إِنْ یَتَّبِعُونَ إِلاَّ الظَّنَّ وَ ما تَهْوَی الْأَنْفُسُ﴾، دو تا مشکل و دو تا غدّه که الآن در غرب است، در جاهلیت صدر اسلام هم بود: یکی اینکه طبق وهم و خیال کار می‌کنند؛ دیگری طبق شهوت و غضب. بخش اندیشه آنها را علم و برهان تأمین نمی‌کند، بلکه گمان تأمین می‌کند. بخش انگیزه اینها را عقل و عدل اداره نمی‌کند، شهوت و غضب یعنی میل اداره می‌کند. اینها بر اساس گمان فکر می‌کنند و بر اساس میل عمل می‌کنند که این نظام، نظام جاهلی است.

بخشی ار سخنان حضرت استاد در درس خارج تفسیر 7 اسفند95