به یاد استاد

به یاد استاد

علامه ذوفنون حکیم متاله جوادی آملی
به یاد استاد

به یاد استاد

علامه ذوفنون حکیم متاله جوادی آملی

روز تعطیل


قال الاستاذ:هرروز ، روز تحصیل است وما اصلاً در اسلام روز تعطیل نداریم. طبق بیان نورانی امیرالمومنین علی (علیه السلام) که فرمود: روزی که من در آن روز ، مطلب علمی نفهمم برای من مبارک نیست. {لا بورک لی فی یوم لم ازدت فیه من العلم شیئا} و ما بالاخره شیعه اینچنین امامی هستیم.                                          

« لیلة‌ القبر » و « لیلة‌ القدر » نشانه درک شب قدر

قال الاستاذ:

از خدا بخواهیم که آن توفیق را، آن معرفت را، آن محبت را به ما عطا کند که ما هم لیله قدر بشویم. آنها که لیله قدر شدند، اسوه مایند. اگر درباره فاطمه زهرا (س) آمده است که او لیله قدر است، این سخن از سنخ تمثیل است و نه تعیین. یعنی 14 انسان کامل هر کدام لیله قدرند. و اگر آنها لیله قدرند، شاگردان آنها می‌توانند در حوزه ایمانی خود لیله قدر بشوند. همه بزرگان به ما گفتند: اگر از لیلة‌ القبر به درآمدی، لیلة‌ القدر می‌شوی! اینکه در درونش گورستان فتنه هاست، گورستان غیبت هاست، گورستان آمال و آرزوهاست، شکمش هم گورستان حرام هاست؛ این «لیلة‌ القبر» است، نه لیلة‌ القدر.!

اگر از لیلة‌ القبر به درآمد، «لیلة‌ القدر» می‌شود؛ آنگاه {خیر من الف شهر} می‌شود، یک نفر بیش از هزار نفر می‌شود، آنگاه {کم من فئه قلیله غلبت فئه کثیره باذن الله}خواهد شد. یک شب اگر بر هزار ماه فضیلت دارد، یک انسان هم بر هزار گروه فضیلت دارد.

(قدر) هم به معنای شرف و فضیلت است و هم به معنای تدبیر امور. شرف و فضیلت در این است که فرشتگان، مرتب به صائمین و صائمات سلام عرض می‌کنند از اول شب تا مطلع الفجر ملائکه می‌آیند، سلام می‌کنند. این سلام ملائکه را اگر کسی بشنود، معلوم می‌شود لیله قدر را درک کرده است.

این سلام کردن تنها مخصوص وجود مبارک ولی عصر نیست. آنچه مخصوص آن حضرت است، آن است که حقائق و مقدرات را به حضور آن حضرت تقدیم می‌کنند. اما فرشتگانی که نازل می‌شوند، به هر مؤمن روزه دار سلام می‌کنند. اگر سلام می‌کنند، برای آن است که یا سلام خدا را می‌رسانند، یا سلام ملائکه حامل عرش را می‌رسانند، یا سلام خود را ابلاغ می‌کنند. در سوره مبارکه احزاب فرمود: (هو الذی یصلی علیکم و ملائکته لیخرجکم من الظلمات الی ) خدای سبحان همانطوری که نسبت به رسولش تصلیه و سلام دارد، نسبت به مؤمنین و مؤمنات هم تسلیم دارد. فرمود: هو الذی یصلی علیکم و ملائکته. خدا بر شما صلوات می‌فرستد، ملائکه خدا هم بر شما صلوات می‌فرستند تا شما را از ظلمت به درآورند و نورانی کنند.

پس چه کمالی برتر از آن است که انسان خود را به جایی برساند که خدا به او سلام بفرستد، ملائکه خدا به او سلام بفرستد! شب قدر به ما این قدر و شرف را خواهد داد که مخاطبان سلام و صلوات خدا و حمله عرش و خدا و ملائکه الهی باشیم؛ تا کدام مرتبه، نصیب مخاطب بشود، چه سلامی، او را دریافت بکند ! .......

مطالعه یک ساعته ونتیجه آن

بسیاری از علوم از درون می‌جوشد ، اگر خدای سبحان فرمود: "مَن جَاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثَالِهَا" این تنها مربوط به ثواب در قیامت نیست هر کس هر قدمی را در راه خدا بردارد خدا ده برابر پاداش می‌دهد، اگر کسی در حوزه یا دانشگاه برای رضای خدا یک ساعت محقّقانه زحمت کشید ، نتیجه ده ساعته را می‌برد. این وعده الهی است .


ازدواج و هرزگی

قال الاستاذ:

در جریان ازدواج مستحضرید که این ازدواج مثل غذا خوردن برای حفظ انسان است انسان هم باید شخصاً بماند هم باید نوعاً محفوظ باشد حفظ شخصِ انسان با غذاست حفظ نوع انسان با نکاح است و هر دو را ذات اقدس الهی به عنوان ضروری مطرح کردند و چون تحمّل این کارها دشوار است یا آسان نیست یک سلسله لذایذی را در هویّت انسان تأمین کرد تا انسان برای رسیدن به آن لذّت تن به این کار بدهد اینها در حقیقت مُزد کار است نه هدف. انسان اگر غذا نخورد می‌میرد انسان اگر نکاح نداشته باشد منقرض می‌شود انسان مثل فرشته نیست که بدون غذا بماند و غذای او ذکر خدا باشد انسان مثل فرشته نیست که نیاز به نکاح نداشته باشد و محفوظ باشد هم به غذا محتاج است برای حفظ شخص هم به نکاح محتاج است برای حفظ نوع چون این کارها دشوار است تأمین غذا و تهیّه غذا سخت است زیرا انسان مثل حیوان نیست که غذای او در سفرهٴ طبیعت حاضر باشد او علف‌خوار نیست او نیاز به پخت و پَز و دستگاه تغذیه دارد بنابراین این کار دشوار است برای اینکه او این دشواری را تحمّل کند لذّتی در فضای کام او پیدا می‌شود و همچنین نکاح برای حفظ نسل است این کار ضروری است نظیر مسئلهٴ غذا و چون این کار دشوار است تأمین خانواده, تأمین هزینهٴ آنها, تربیت فرزند مشکل است چند کار را ذات اقدس الهی به عنوان پاداش این کار دشوار قرار داد یکی لذّت نکاح است و یکی محبّت اولاد. این انسان خیال می‌کند که این لذّت هدف است یا آن محبّت هدف است در حالی که اگر پدر و مادر به کودک علاقه نداشته باشند تمام مشکلات او را تحمّل نمی‌کنند این مُزد آن کار است انسان خیال می‌کند که محبّت اولاد چیزی است برای او یک اصل است یا لذّت نکاح برای او اصل است در حالی که این مُزد آن کار است این لذّت غذا خوردن مُزد تحمّل این دشواری است و چون این افراد عادی نمی‌دانند که این لذّت مُزد آن کار است تا می‌توانند می‌خورند و اکثر بیماریها هم مستحضرید که بیماری گوارشی است حالا این سالها بیماری تصادفی و تصادفات و اینها هم پیدا شده وگرنه هشتاد درصد بیماری در اثر بدخوری و پرخوری است این دین دستور داده تا اشتها به غذا ندارید کنار سفره نروید, یک مقداری مانده که سیر بشوید از کنار سفره برخیزید و هیچ انسانِ پرخوری خوش‌استعداد و خوش‌فهم نخواهد بود این جزء بیانات نورانی حضرت امیر بود که بارها خوانده شد فرمود: «وَ لاَ تَجْتَمِعُ عَزِیمَةٌ وَ وَلِیمَةٌ», «لن تجتمع الفتنة والبطنة» پرخوری با فِتانَت, بَطین بودن با فَتِن بودن جمع نمی‌شود هیچ آدم پرخوری مُلاّ نخواهد شد هیچ آدم بدخوری هم خردمند نمی‌شود به مقداری که بدن نیاز دارد آدم باید غذا بخورد.  آن که نمی‌فهمد بشر چرا باید غذا بخورد پرخوری می‌کند آن که نمی‌فهمد بشر چرا محتاج به نکاح است دنبال هرزه‌گی است.

مهد کودک وخانه سالمندان

انسانی که می‏ خواهد مظهر خداوند در امامت رحمت و رهبری رأفت شود یا خواهان پیروی پیامبر رحمت باشد و به اسوه بودن عاطفه فتوای علمی و عملی دهد، باید رأفت را که یک مطلب وجدانی و یافتنی است و نه گفتنی و سفارشی، در حیات خویش تجربه نماید. راستی! چه کسی باید محبّت و رحمت و عاطفه را در گوش و جان انسان زمزمه کند؟ در پاسخ باید گفت: جز خانواده که جامعه‏ای کوچک است و تربیت صحیح آن در پرورش مدیران کارآمد اثر بسزایی دارد، هیچ کانونی نمی‏تواند این مسئولیت بزرگ را بردوش گیرد؛ ازاین‏رو تکویناً چنین پیش‏بینی شده است که یک زن به عنوان مظهر مهر و مجلای رأفت، آهنگِ گیرای همنوایی و هم‏آوایی، هماهنگی، انسجام، انثناء، انعطاف و گذشت را با حضور خود گوشنواز و دلپذیر کند. پدر و مادر دو عنصرند که هیچ یک به تنهایی نمی ‏توانند مظهر ربوبیت الهی باشند، لکن از نکاح این دو تا اندازه‏ای یک مظهریت پذیرفتنی پیدا می‏شود؛ یکی منشأ رحمت و رأفت و دیگری مظهر شدّت و صلابت می‏گردد و از نکاح و ازدواج این دو گرمی خانواده پدید می‏آید و در پناه قدرت و شدت پدر و عطوفت و رحمت مادر، کودک تربیت الهی می‏ یابد و خلیفة الله می‏شود.

رحمت امری ذوقی و چشیدنی است؛ نه گفتنی و شنیدنی و نیز جزو درسهای حوزه و دانشگاه نیست تا انسان با درس خواندن رئوف و مهربان شود؛ بلکه رحمت چشیدنی و هنر و فن است که انسان در چند سال، مخصوصاً هفت سال اول زندگی لحظه به لحظه آن را می‏چشد. کسی که در دوران نوزادی و کودکی خود طعم گوارای مهر را نچشیده است، در میانسالی پدر و مادر کهنسال خود را در خانه سالمندان اسکان می‏دهد و از پیامد آن هراسی ندارد. پدر و مادری که کودک خود را از عطوفت و مهر و گرمی خانواده محروم نموده، او را به مهد کودک می‏سپارند، کودک آن دو نیز در بزرگسالی پدر و مادر خود را به خانه سالمندان می‏سپرد؛ زیرا با محبت و رأفت تربیت نشده و رحمت در روح او تزریق نشده و از آن تغذیه ننموده و آن را نچشیده است

عاطفه برای کودک به اندازه تغذیه ضروری است؛ چنان‏که رأفت برای سالمندان، گذشته از نیاز غذایی آنها، در حدّ یک داروی روحی لازم است و جامعه‏ای که زن را با مرد برابر می‏ شمرد، در حقیقت، سهم عاطفه و رأفت را پای‏مال می‏کند و آغاز مهد کودک به فرجام خانه سالمندان می‏ انجامد.     

حکم کلی نماز و روزه

 ۱- کسی که سفر او بیش از حَضَر(ماندن در وطن) اوست ، نمازش تمام و روزه اش صحیح است. 

 ۲-کسی که حَضَر(ماندن در وطن) او بیش از سفرش است ،( یعنی چهار روز هفته در وطن است) نمازش{در سفر} قصر است و نمی تواند صائم (روزه دار )باشد .   

عوامل چهارگانه سقوط حکومت ها

قال الاستاذ:

می توان با چهار چیز برای زوال دولت (ها) استدلال نمود.

1-  سوءتدبیر وضعف مدیریت.

2- تبذیر ناروا و هزینه های زیانبار اقتصادی.

3- ازتجارب سودمند عبرت نگرفتن.

۴- به جای جبران گذشته مکررا عذر خواهی نمودن.

فرزندان معنوی سید الشهدا (علیه السلام)


هویت دینی وشناسنامه اسلامی هرکسی با معرفت ومحبت او به قرآن وعترت طاهرین(علیهم السلام) تدوین می شود. قرآن حکیم خردورزان را به فرزندی حضرت ابراهیم خلیل(علیه السلام) فراخواند:{... مله ابیکم ابراهیم } (سوره حج آیه78) وحضرت رسول اکرم (صلی الله علیه وآله)نیز جامعه اسلامی را به فرزندی خود وحضرت علی ابن ابی طالب (علیه السلام) دعوت نمود: « انا وعلی ابوا هذه الائمه » بنابراین ، خردمندان دین باور، فرزندان صالح ومعنوی رهبران معصوم اند و چنین فرزندان خرد ورزی ، وارث فضیلت به جا مانده از مورثان معصوم خوداند واگر شعار رسمی پیروان اهل بیت عصمت در مراسم سوگ و ماتم سالار شهیدان حضرت حسین بن علی (علیه السلام)  این است : «...وجعلنا وایاکم من الطالبین بثاره » برای آن خواهدبود که شیعیان ناب ،آزادیخواهان اصیل واستقلال طلبان الهی ، فرزندان معنوی سید شهدایند وخون بهای خون پدرمعنوی خود را در مبارزه پیگیر در برابر هر جور وطغیان می دانند ودر این مسیر از بذل نفس ونفیس دریغ نمی کنند همان طورکه خردمندان متدین فرزندان معنوی امامان معصوم اند ، جاهلان متمرد نیز وارثان ائمه کفروطغوایند. پیکار با آنان میراث فخر آور قائدان قیام به حق است ، زیرا مستکبران نه تنها ایمان ندارند ، بلکه فاقد اَیمان اند وکسی که یمین ، تعهد، قطعنامه، توافق وبالاخره هیچ قرار دادی را محترم نمی شمرد قابل زندگی مشترک نخواهد بود لذا قرآن کریم سِرّ لزوم جهاد با مستعمران مستکبر ومستبدان مستحمر را فقدان اَیمان می داند نه نبودن اِیمان  : { (فقاتلوا ائمه الکفر انهم لا ایمان لهم) (سوره توبه آیه12)}.