به یاد استاد

به یاد استاد

علامه ذوفنون حکیم متاله جوادی آملی
به یاد استاد

به یاد استاد

علامه ذوفنون حکیم متاله جوادی آملی

ریشه مشکلات بد فهمی است

ما در جامعه چگونه زندگی کنیم؟ دعای مکارم الاخلاق ، گذشته از ثوابی که دارد، برنامهی زندگی را هم به ما یاد میدهد. ما اگر با خود درست کنار بیاییم و در داخل منزل عاقلانه زندگی کنیم، راحت هستیم.   « واعصمنی من ان اظنّ بذی عدمٍ خساست او اظنّ بصاحب ثروت فضلاً فانّ الشریف من شرّفته طاعتک والعزیز من اعزّته عبادتک » خدایا برخی از مردم تنگ نظر هستند، سعادت و رفاه را در ثروت و داشتن، میدانند و کسانی را که دست شان کوتاه است و از نظر مالی ضعیف هستند، ضعیف و حقیر تلقی میکنند. خدایا توفیقی ده تا من به جایی برسم که بفهمم این راه، راه باطل است و شرف در داشتن و ذلت در فقر نیست.
بدانم آنکه با تو رابطه دارد، شریف و کریم است و آنکه از تو بریده، ذلیل و فرومایه است و من از تو فهم میخواهم. این راه زندگی را به آدم نشان میدهد، هم رابطه زن و شوهر و هم رابطه پدر و مادر با فرزند درست میشود و آدم احساس کمبود نمیکند.

ما اگر با خودمان کنار بیاییم و بفهمیم که شرف و کرم در چیست، خب ضبط میکنیم. زن و شوهر توقع بی جا ندارند، شوهر به اندازهی امکاناتی که دارد، هزینه را تأمین میکند و خانم هم به اندازهی امکانات شوهر، توقع دارد و زندگی راحت است. « واعصمنی » من را معصوم نگه بدار « واعصمنی من ان اظنّ بذی عدمٍ خساست او اظنّ بصاحب ثروت فضلاً فانّ الشریف من شرّفته طاعتک والعزیز من اعزّته عبادتک» یک چنین آدمی راحت است. تمام مشکلات ما در بدفهمی است، یا جهل علمی یا جهالت عملی است. بخش وسیعی از دعاها ی نورانی امام سجاد(ع) برای رشد عقلی جامعه است. این برای حلال ارزش چندانی قائل نیست، چه رسد به حرام. همه این بدخوری ها و حرام خوری ها به خاطر این است که انسان فکر میکند، داشتن، فضیلت است. چرا انسان عمر خود را برای مال حرام هدر بدهد؟ اساس کار بر فراگیری علوم الهی و عمل صالح است. اگر اهل تولید بود، خوشا به سعادت او، اما این دو عنصر را باید با هم داشته باشد. یک وقت اهل تحصیل حوزه و دانشگاه است که سعادتی است، یک وقت اهل کسب و کار است، آن هم سعادت است لکن با دو عنصر: یکی تلاش در تولید و یکی قناعت در مصرف. آدم راحت زندگی میکند و دیگر از اینها عاقل تر که خدا خلق نکرده است و اینها معیار ما هستند. لذا اینکه وجود مبارک امام سجاد(ع) فرمود «اگر همهی مردم روی زمین بمیرند و من تنها باشم، احساس هراس نمیکنم چون رفیق خوبی دارم» همین است. اینچنین نیست که رفقای انسان همان انبیاء، صدیقین، شهدا و صالحین باشند، بلکه او نعم الرفیقی به نام خدای سبحان دارد. منتها در آیۀ سورۀ مبارکه نساء نام خدا برده نشده است، ولی « و من یطع الله و الرسول فاولئک مع الذین انعم الله علیهم من النبیین و الصدیقین و الشهداء و الصالحین و حسن اولئک رفیقا » سرِّ اینکه اسم این چهار گروه برده شده، این است که رفقا مال راه هستند و الله مقصد و مقصود است، لذا مقصد را با همراه نمیآورند.
 ما وقتی کنار ضریح پیامبر باشیم، تمام تلاش و کوشش مان این است که زیارت کنیم و این ضریح را ببوسیم، خب این یک فضیلت است و ثواب دارد. ولی اگر با خود پیامبر(ع) و با خود حسین بن علی(ع) همراه باشیم، چطور؟ میشود این کار را کرد. اینکه در سورۀ مبارکۀ نساء فرمود «هر کسی مطیع خدا و پیامبر او باشد، با انبیاء، صدیقین، شهدا و صالحین است.» اگر کسی درست حرکت کند، علماً و عملاً، رفقای خوبی دارد که مربوط به زمان حیات آنها نیست، الی یوم القیامه این آیه زنده است و الی یوم القیامه هر که مطیع خدا و پیامبر او باشد، با انبیاء، صدیقین، شهدا و صالحین است.