منصحه ، ناصح ، نصاح

  الآن مثلاً خیلی به آخر ماه شعبان نمانده است، قبلاً هم به عرض شما رسید که هم در روایات هم در ادعیه این دو تعبیر هست؛ در روایات یک تعبیر، در ادعیه تعبیر دیگر که ماه مبارک رمضان «غُرَّةُ الشُّهُور» است، (یک؛ «رَاسُ السَّنَة» است،) دو.

افرادی مثل ابن طاووس و سایر بزرگان که کتاب دعا تنظیم می‌کنند، معمولاً اول سال را اول ماه مبارک رمضان می‌دانند. ماه شعبان را آخر سال می‌دانند؛ لذا در ماه شعبان خیلی سراسیمه و دستپارچه‌اند که حساب‌ها را بررسی کنند که آخر سال چیزی بدهکار نباشند، چون هر آخر سالی به هر حال حساب و کتابی دارد. این دعای نورانی ماه شعبان را ملاحظه می‌کنید: «اللَّهُمَّ اِنْ لَمْ تَکُنْ غَفَرْتَ لَنَا فِیمَا مَضَی مِنْ شَعْبَانَ فَاغْفِرْ لَنَا فِیمَا بَقِیَ مِنْه‌»،خدایا اگر تا به حال ما را نیامرزیدی بعد بیامرز! این یعنی چه؟ این دعای ماه شعبان است.

 آخرهای ماه شعبان این دستور را دادند، برای اینکه آخر سال است. انسان باید وارد سال جدید شود. آن وقت راحتِ راحت هم هست. سخت نیست کمی مواظبت می‌خواهد. آن وقت از حرف زدن زائد، حسد بی‌خود، از اعتراض این و آن، نصحیت که می‌کند قبلاً هم به عرض شما رسید که اصلاً نصیحت معنایش نیش زدن نیست. آن تفسیر شد معنای نصیحت، این سوزن خیاط را می‌گویند «منصحه». خود خیاط را می‌گویند «ناصح». آن جامه‌ای که دوخت را می‌گویند «نصاح». «نصیحت»؛ یعنی انسان جامه آبرومندی بدوزد و بر پیکر جامعه بیندازد و اینها را از برهنه بودن در بیاورد، این چیز بسیار خوبی است. اینکه آبرو بردن نیست، بر همه ما هم لازم است نصیحت بکنیم.

 نصیحت اصلاً معنایش این است، این سوزن را می‌گویند «منصحه». این خیاط را می‌گویند «ناصح»، این لباس را می‌گویند «نصاح». این خیلی بر ما واجب است، کار خوبی هم هست! آن وقت راحت هستیم، باید بگوییم می‌گوییم. باید نصیحت بکنیم می‌کنیم؛ اما خودمان را بخواهیم سبک بکنیم، این اثر ندارد. گفتن لازم است، امر به معروف لازم است، نهی از منکر لازم است، اینها همه جامه است، جامه حافظ آبروست، اینها چیز خوبی است! اصرار اینکه در آخرهای ماه شعبان آدم مرتّب این دعا را بخواند که «اللَّهُمَّ اِنْ لَمْ تَکُنْ غَفَرْتَ لَنَا فِیمَا مَضَی مِنْ شَعْبَانَ فَاغْفِرْ لَنَا فِیمَا بَقِیَ مِنْه‌»، برای اینکه آخر سال است. ما باید باور بکنیم این حرف‌ها را. ما اگر باور کردیم، جامعه هم ـ ان‌شاءالله ـ باور می‌کند!
بخش های از فرمایشات حضرت استاد در درس خارج تفسیر   7 اردیبهشت98